Luka İncili'nin 22. bölümü, İsa'nın Son Akşam Yemeği, Getsemani Bahçesi'ndeki duaları, tutuklanması ve Petrus'un inkârı gibi önemli olayları içerir. Bölüm şu şekilde özetlenebilir:
-
Yahuda'nın İhaneti (1-6): Yahudi liderler, Fısıh Bayramı sırasında İsa'yı öldürmek için bir plan yapar. İsa'nın havarilerinden Yahuda İskariot, para karşılığında İsa'yı ele vermeyi kabul eder.
-
Son Akşam Yemeği (7-23): İsa, havarileriyle birlikte Fısıh yemeğini yemek için hazırlık yapar. Yemekte, ekmeği ve şarabı paylaşarak yeni ahdi ilan eder. İsa, birinin kendisine ihanet edeceğini açıklar. Havariler, kimin ihanet edeceğini merak ederler.
-
Havariler Arasında Büyüklük Tartışması (24-30): Havariler, aralarında kimin en büyük olduğunu tartışır. İsa, liderliğin hizmet etmek olduğunu öğreterek onlara ders verir.
-
İsa'nın Petrus'u Uyarması (31-34): İsa, Petrus'a, onun imanının zayıflayacağını ve kendisini üç kez inkâr edeceğini söyler. Ancak Petrus, İsa'ya olan bağlılığını vurgular.
-
Getsemani Bahçesi'nde Dua (39-46): İsa, havarileriyle birlikte Getsemani Bahçesi'ne gider ve dua eder. İsa, büyük bir sıkıntı içinde dua ederken melekler onu güçlendirir. Havariler ise uykuya dalar.
-
Tutuklanma (47-53): Yahuda, askerlerle birlikte İsa'nın bulunduğu yere gelir ve bir öpücükle onu ele verir. İsa, askerler tarafından tutuklanır. Havariler, İsa'yı savunmak için kılıç kullanmak ister, ancak İsa, barışçıl bir tutum sergiler.
-
Petrus'un İnkârı (54-62): İsa, başkâhinin evine götürülürken Petrus uzaktan takip eder. Üç kez İsa'yı tanımadığını söyler ve horoz öter. Petrus, İsa'nın önceden söylediği gibi, inkâr ettiğini fark edince ağlar.
-
İsa'ya Alay ve İşkence (63-65): Askerler, İsa ile alay eder, ona işkence eder ve onunla dalga geçer.
-
Yüksek Kurul Önünde Yargılanma (66-71): Sabah olunca, Yahudi Yüksek Kurulu İsa'yı sorgular. İsa, Mesih olduğunu ve Tanrı'nın Oğlu olduğunu açıklar. Bu açıklama üzerine kurul, İsa'yı suçlayarak Pilatus'a götürmek için karar alır.
Bu bölüm, İsa'nın tutuklanma öncesindeki son anlarını, ihanet edilmesini, havarileriyle vedalaşmasını ve yakalanmasını anlatır. Bu olaylar, İsa'nın çarmıha gerilmeden önceki son saatlerini ve Hristiyanlık inancının temel unsurlarını içerir.
LUKA 22
Yahuda'nın İhaneti
1 Fısıh denilen Mayasız Ekmek Bayramı yaklaşmıştı.
2 Başkâhinlerle din bilginleri İsa'yı ortadan kaldırmak için bir yol arıyor, ama halktan korkuyorlardı.
3 Şeytan, Onikiler'den* biri olup İskariot diye adlandırılan Yahuda'nın yüreğine girdi.
4 Yahuda gitti, başkâhinler ve tapınak koruyucularının komutanlarıyla İsa'yı nasıl ele verebileceğini görüştü.
5 Onlar buna sevindiler ve kendisine para vermeye razı oldular.
6 Bunu kabul eden Yahuda, kalabalığın olmadığı bir zamanda İsa'yı ele vermek için fırsat kollamaya başladı.
Fısıh Yemeği
7 Fısıh kurbanının kesilmesi gereken Mayasız Ekmek Günü geldi.
8 İsa, Petrus'la Yuhanna'yı, “Gidin, Fısıh yemeğini yiyebilmemiz için hazırlık yapın” diyerek önden gönderdi.
9 O'na, “Nerede hazırlık yapmamızı istersin?” diye sordular.
10-11 İsa onlara, “Bakın” dedi, “Kente girdiğinizde karşınıza su testisi taşıyan bir adam çıkacak. Adamı, gideceği eve kadar izleyin ve evin sahibine şöyle deyin: ‘Öğretmen, öğrencilerimle birlikte Fısıh yemeğini yiyeceğim konuk odası nerede? diye soruyor.’
12 Ev sahibi size üst katta, döşenmiş büyük bir oda gösterecek. Orada hazırlık yapın.”
13 Onlar da gittiler, her şeyi İsa'nın kendilerine söylediği gibi buldular ve Fısıh yemeği için hazırlık yaptılar.
14-15 Yemek saati gelince İsa, elçileriyle birlikte sofraya oturdu ve onlara şöyle dedi: “Ben acı çekmeden önce bu Fısıh yemeğini sizinle birlikte yemeyi çok arzulamıştım.
16 Size şunu söyleyeyim, Fısıh yemeğini, Tanrı'nın Egemenliği'nde yetkinliğe erişeceği zamana dek, bir daha yemeyeceğim.”
17 Sonra kâseyi alarak şükretti ve, “Bunu alın, aranızda paylaşın” dedi.
18 “Size şunu söyleyeyim, Tanrı'nın Egemenliği gelene dek, asmanın ürününden bir daha içmeyeceğim.”
19 Sonra eline ekmek aldı, şükredip ekmeği böldü ve onlara verdi. “Bu sizin uğrunuza feda edilen bedenimdir. Beni anmak için böyle yapın” dedi.
20 Aynı şekilde, yemekten sonra kâseyi alıp şöyle dedi: “Bu kâse, sizin uğrunuza akıtılan kanımla gerçekleşen yeni antlaşmadır.
21 Ama bana ihanet edecek kişinin eli şu anda benimkiyle birlikte sofradadır.
22 İnsanoğlu, belirlenmiş olan yoldan gidiyor. Ama O'na ihanet eden adamın vay haline!”
23 Elçiler, aralarında bunu kimin yapabileceğini tartışmaya başladılar.
24 Ayrıca aralarında hangisinin en üstün sayılacağı konusunda bir çekişme oldu.
25 İsa onlara, “Ulusların kralları, kendi uluslarına egemen kesilirler. İleri gelenleri de kendilerine iyiliksever unvanını yakıştırırlar” dedi.
26 “Ama siz böyle olmayacaksınız. Aranızda en büyük olan, en küçük gibi olsun; yöneten, hizmet eden gibi olsun.
27 Hangisi daha büyük, sofrada oturan mı, hizmet eden mi? Sofrada oturan değil mi? Oysa ben aranızda hizmet eden biri gibi oldum.
28 Denendiğim zamanlar benimle birlikte dayanmış olanlar sizlersiniz.
29 Babam bana nasıl bir egemenlik verdiyse, ben de size bir egemenlik veriyorum.
30 Öyle ki, egemenliğimde benim soframda yiyip içesiniz ve tahtta oturarak İsrail'in on iki oymağını yargılayasınız.
31 “Simun, Simun, Şeytan sizleri buğday gibi kalburdan geçirmek için izin almıştır.
32 Ama ben, imanını yitirmeyesin diye senin için dua ettim. Geri döndüğün zaman kardeşlerini güçlendir.”
33 Simun İsa'ya, “Ya Rab, ben seninle birlikte zindana da, ölüme de gitmeye hazırım” dedi.
34 İsa, “Sana şunu söyleyeyim, Petrus, bu gece horoz ötmeden beni tanıdığını üç kez inkâr edeceksin” dedi.
35 Sonra İsa onlara, “Ben sizi kesesiz, torbasız ve çarıksız gönderdiğim zaman, herhangi bir eksiğiniz oldu mu?” diye sordu.
“Hiçbir eksiğimiz olmadı” dediler.
36 O da onlara, “Şimdi ise kesesi olan da, torbası olan da yanına alsın” dedi. “Kılıcı olmayan, abasını satıp bir kılıç alsın.
37 Size şunu söyleyeyim, yazılmış olan şu sözün yaşamımda yerine gelmesi gerekiyor: ‘O, suçlularla bir sayıldı.’ Gerçekten de benimle ilgili yazılmış olanlar yerine gelmektedir.”
38 “Ya Rab, işte burada iki kılıç var” dediler.
O da onlara, “Yeter!” dedi.
Zeytin Dağı'ndaki Dua
39 İsa dışarı çıktı, her zamanki gibi Zeytin Dağı'na gitti. Öğrenciler de O'nun ardından gittiler.
40 Oraya varınca İsa onlara, “Dua edin ki ayartılmayasınız” dedi.
41-42 Onlardan bir taş atımı kadar uzaklaştı ve diz çökerek şöyle dua etti: “Baba, senin isteğine uygunsa, bu kâseyi benden uzaklaştır. Yine de benim değil, senin istediğin olsun.”
43 Gökten bir melek İsa'ya görünerek O'nu güçlendirdi.
44 Derin bir acı içinde olan İsa daha hararetle dua etti. Teri, toprağa düşen kan damlalarını andırıyordu.
45 İsa duadan kalkıp öğrencilerin yanına dönünce onları üzüntüden uyumuş buldu.
46 Onlara, “Niçin uyuyorsunuz?” dedi. “Kalkıp dua edin ki ayartılmayasınız.”
İsa Tutuklanıyor
47-48 İsa daha konuşurken bir kalabalık çıkageldi. Onikiler'den* biri, Yahuda adındaki kişi, kalabalığa öncülük ediyordu. İsa'yı öpmek üzere yaklaşınca İsa, “Yahuda” dedi, “İnsanoğlu'na* bir öpücükle mi ihanet ediyorsun?”
49 İsa'nın çevresindekiler olacakları anlayınca, “Ya Rab, kılıçla vuralım mı?” dediler.
50 İçlerinden biri başkâhinin kölesine vurarak sağ kulağını uçurdu.
51 Ama İsa, “Bırakın, yeter!” dedi, sonra kölenin kulağına dokunarak onu iyileştirdi.
52 İsa, üzerine yürüyen başkâhinlere, tapınak koruyucularının komutanlarına ve ileri gelenlere şöyle dedi: “Niçin bir haydutmuşum gibi kılıç ve sopalarla geldiniz?
53 Her gün tapınakta sizinle birlikteydim, bana el sürmediniz. Ama bu saat sizindir, karanlığın egemen olduğu saattir.”
54 İsa'yı tutukladılar, alıp başkâhinin evine götürdüler. Petrus onları uzaktan izliyordu.
55 Avlunun ortasında ateş yakıp çevresinde oturduklarında Petrus da gelip onlarla birlikte oturdu.
56 Bir hizmetçi kız ateşin ışığında oturan Petrus'u gördü. Onu dikkatle süzerek, “Bu da O'nunla birlikteydi” dedi.
57 Ama Petrus, “Ben O'nu tanımıyorum, kadın!” diye inkâr etti.
58 Biraz sonra onu gören başka biri, “Sen de onlardansın” dedi.
Petrus, “Değilim, arkadaş!” dedi.
59 Yaklaşık bir saat sonra yine bir başkası ısrarla, “Gerçekten bu da O'nunla birlikteydi” dedi. “Çünkü Celileli'dir.”
60 Petrus, “Sen ne diyorsun be adam, anlamıyorum!” dedi. Tam o anda, Petrus daha konuşurken horoz öttü.
61-62 Rab arkasına dönüp Petrus'a baktı. O zaman Petrus, Rab'bin kendisine, “Bu gece horoz ötmeden beni üç kez inkâr edeceksin” dediğini hatırladı ve dışarı çıkıp acı acı ağladı.
63 İsa'yı göz altında tutan adamlar O'nunla alay ediyor, O'nu dövüyorlardı.
64 Gözlerini bağlayıp, “Peygamberliğini göster bakalım, sana vuran kim?” diye soruyorlardı.
65 Kendisine daha bir sürü küfür yağdırdılar.
İsa Yüksek Kurul'un Önünde
66 Gün doğunca halkın ileri gelenleri, başkâhinler ve din bilginleri toplandılar. İsa, bunlardan oluşan Yüksek Kurul'un* önüne çıkarıldı.
67 O'na, “Sen Mesih isen, söyle bize” dediler.
İsa onlara şöyle dedi: “Size söylesem, inanmazsınız.
68 Size soru sorsam, yanıt vermezsiniz.
69 Ne var ki, bundan böyle İnsanoğlu, kudretli Tanrı'nın sağında oturacaktır.”
70 Onların hepsi, “Yani, sen Tanrı'nın Oğlu musun?” diye sordular.
O da onlara, “Söylediğiniz gibi, ben O'yum” dedi.
71 “Artık tanıklığa ne ihtiyacımız var?” dediler. “İşte kendi ağzından duyduk!”