Tripanofobi, iğnelerden aşırı derecede korkma anlamına gelen bir fobi türüdür. Yunanca "trypanon" (iğne) ve "phobos" (korku) kelimelerinden türemiştir. Tripanofobisi olan kişiler, iğnelerden korktukları için tıbbi müdahalelerden kaçınabilirler.
Tripanofobi, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilen yaygın bir fobidir. Çocuklarda, genellikle 3-6 yaş arasında başlar ve ergenlik dönemine kadar devam edebilir. Yetişkinlerde ise, genellikle travmatik bir deneyimden sonra ortaya çıkar.
Tripanofobinin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak, aşağıdaki faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:
- Kişisel deneyimler: Kişi, çocukluk döneminde iğne ile ilgili korkutucu bir deneyim yaşayabilir. Bu deneyim, kişinin iğnelerden korkmasına neden olabilir.
- Genetik faktörler: Tripanofobi, genetik faktörlerden de etkilenebilir. Ailesinde fobi olan kişilerin, fobi geliştirme riski daha yüksektir.
- Kişilik özellikleri: Bazı kişiler, doğası gereği daha kaygılı ve ürkektir. Bu kişiler, iğnelerden korkma olasılığı daha yüksektir.
Tripanofobinin belirtileri şunlardır:
- İğnelerden korkma
- Tıbbi müdahalelerden kaçınma
- İğne gördüğünde veya duyduğunda panik atak geçirme
- Kalp çarpıntısı, terleme, titreme gibi fiziksel belirtiler
Tripanofobi, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir. Kişi, tıbbi müdahalelerden kaçındığı için sağlık sorunlarını ihmal edebilir. Bu da, kişinin sağlığını tehlikeye atabilir.
Tripanofobinin tedavisinde, bilişsel davranışçı terapi (CBT) ve maruz bırakma terapisi gibi yöntemler kullanılmaktadır. CBT ile kişi, korkularını ve kaygılarını yönetmeyi öğrenebilir. Maruz bırakma terapisi ile kişi, yavaş yavaş ve kontrollü bir şekilde iğnelere maruz bırakılır. Bu sayede, kişinin iğnelerden korkma davranışı değiştirilebilir.
Tripanofobisi olan kişiler, tedavi için bir psikolog veya psikiyatriste başvurabilirler.
