Trikotilomani, kişinin kontrol edemediği zorlantıları (kompülsiyonlar) nedeniyle kendi saçını, kaşını veya kirpiğini yolması ile sonuçlanan psikiyatrik bir hastalıktır.
Trikotilomanide, genellikle saç, kirpik, kaş, sakal ve bedenin çeşitli bölgelerinden yolma eğilimi görülmektedir. Bazen koparılan tüy veya saçın yenmesi ile mide ve bağırsakta biriktiği de görülür.
Trikotilomaninin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak, genetik, çevresel faktörler ve beyin kimyasındaki değişikliklerin rol oynadığı düşünülmektedir.
Trikotilomani, genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde başlar. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür.
Trikotilomaninin belirtileri şunlardır:
- Saç, kirpik veya kaş yolma davranışı: Bu davranış, genellikle stres, kaygı veya sıkıntı gibi olumsuz duygularla ilişkilidir.
- Saç, kirpik veya kaş yolma davranışını durdurma konusunda güçlü bir isteksizlik: Kişi, saç, kirpik veya kaş yolma davranışını durdurmaya çalışsa da, bu davranışı kontrol edemez.
- Saç, kirpik veya kaş yolma davranışı nedeniyle oluşan fiziksel ve duygusal sorunlar: Saç, kirpik veya kaş yolma davranışı, kişinin fiziksel görünümünü ve ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Trikotilomaninin tedavisi, genellikle psikoterapi ve ilaç tedavisinin bir kombinasyonunu içerir.
Psikoterapi, kişinin saç, kirpik veya kaş yolma davranışını anlamasına ve kontrol etmesine yardımcı olur. Psikoterapinin bazı türleri şunlardır:
- Bilişsel davranışçı terapi (BDT): BDT, kişinin olumsuz düşüncelerini ve davranışlarını değiştirmesine yardımcı olur.
- Odaklanmış dikkat terapisi (FOKUS): FOKUS, kişinin saç, kirpik veya kaş yolma davranışına odaklanmasını ve bu davranışı durdurmasına yardımcı olur.
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Kişi, stresi azaltmak için yaşam tarzında değişiklikler yapabilir. Bu değişiklikler şunlardır:
- Yeterli uyku almak
- Sağlıklı beslenmek
- Düzenli egzersiz yapmak
- Stresle başa çıkma tekniklerini öğrenmek
İlaç tedavisi, genellikle antidepresanlar kullanılarak yapılır. Antidepresanlar, kişinin stres ve kaygı düzeyini azaltarak saç, kirpik veya kaş yolma davranışını kontrol etmesine yardımcı olabilir.
Trikotilomani, tedavi edilebilir bir hastalıktır. Uygun tedavi ile kişi, saç, kirpik veya kaş yolma davranışını kontrol edebilir ve yaşam kalitesini iyileştirebilir.
