Beynimiz, sürekli olarak yeni bilgiler öğrenir ve eski bilgileri hatırlar. Bu süreç, beynin hafıza merkezi olan hipokampüs tarafından yönetilir. Hipokampüs, yeni bilgileri işler ve bunları uzun süreli belleğe kaydetmeye yardımcı olur.
Ancak, bazı durumlarda beynimiz yeni bilgileri hatırlamakta zorlanabilir. Bu duruma unutkanlık denir. Unutkanlığın birçok nedeni olabilir.
Normal unutkanlık
Günlük yaşamda yaşanan unutkanlıklar, genellikle normal unutkanlık olarak adlandırılır. Bu tür unutkanlıklar, genellikle stres, yorgunluk, dikkatsizlik veya dikkat dağıtıcı unsurlar nedeniyle ortaya çıkar. Normal unutkanlık, genellikle geçicidir ve ciddi bir sağlık sorununa işaret etmez.
Organik unutkanlık
Beynin herhangi bir bölgesindeki hasar veya işlev bozukluğu, organik unutkanlığa neden olabilir. Bu tür unutkanlıklar, genellikle daha ciddidir ve tedavi gerektirebilir. Organik unutkanlığa neden olabilecek bazı durumlar şunlardır:
- Alzheimer hastalığı: Alzheimer hastalığı, beyindeki sinir hücrelerinin kaybına neden olan ilerleyici bir demans türüdür. Alzheimer hastalığı, en yaygın unutkanlık nedenidir.
- Demans: Demans, bir dizi farklı sinir sistemi hastalığının neden olduğu bir dizi bilişsel bozukluğa verilen genel bir addır. Demans, hafıza kaybı, dikkat sorunları, konuşma ve dil sorunları ve yürütücü işlev bozukluğuna neden olabilir.
- Hipotiroidizm: Hipotiroidizm, tiroid bezinin yeterince hormon üretememesi durumudur. Hipotiroidizm, hafıza kaybı, unutkanlık, dikkat sorunları ve depresyona neden olabilir.
- B12 vitamini eksikliği: B12 vitamini, beynin normal işleyişi için gerekli bir vitamindir. B12 vitamini eksikliği, hafıza kaybı, unutkanlık, depresyon ve diğer bilişsel sorunlara neden olabilir.
- Alkolizm: Alkolizm, beynin hasar görmesine neden olabilir. Alkolizm, hafıza kaybı, unutkanlık, depresyon ve diğer bilişsel sorunlara neden olabilir.
Psikolojik unutkanlık
Stres, anksiyete, depresyon ve travma gibi psikolojik sorunlar, psikolojik unutkanlığa neden olabilir. Bu tür unutkanlıklar, genellikle travmatik veya stresli bir olaydan sonra ortaya çıkar. Psikolojik unutkanlık, genellikle geçicidir ve tedavi ile düzelebilir.
Unutkanlığı önlemek için neler yapılabilir?
Unutkanlığı önlemek için yapılabilecek bazı şeyler şunlardır:
- Yeterince uyuyun. Uyku, beynin yeni bilgileri işlemesi ve hatırlaması için gereklidir.
- Sağlıklı beslenin. Beynin sağlıklı çalışması için gerekli olan vitamin ve mineralleri içeren bir diyet yapın.
- Zihinsel olarak aktif olun. Yeni şeyler öğrenin, bulmacalar çözün ve zihinsel olarak zorlayıcı aktiviteler yapın.
- Stres seviyenizi kontrol edin. Stres, hafızayı olumsuz etkileyebilir. Stresinizi azaltmak için sağlıklı başa çıkma mekanizmaları geliştirin.
Unutkanlık yaşıyorsanız, altta yatan bir sağlık sorunu olup olmadığını belirlemek için bir doktora görünmeniz önemlidir.
