
Yeni Sanal Dünya
İnternetin evrim geçirmiş hali olan yeni sanal dünya olarak tanımlanan metaverse geleceğe şekil verecek. Büyük teknoloji devleri bu kurgusal evrene büyük yatırımlar yapmaya başladı. Metaverse, diğer adı ile metaevren kavramı, mevcut dünyaya alternatif sanal bir alem oluşturma fikri olarak ortaya atıldı. Metaversin insanların hayatından büyük değişiklikler yaratacağı öngörülmektedir.
Yeni Sanal Dünya Nedir?
Yeni sanal dünya, Microsoft, Facebook, Roblox ve Epic gibi markaların milyonlarca dolarlık yatırımlar yaptığı metaverse olarak isimlendirilmektedir. Metaverse internetin geldiği son nokta olarak tanımlanıyor. Dijital dünyaya yön veren bir çok firma bu yönde çalışmalarına hız vermiş durumda. Zuckerberg’in iddiasına göre Facebook gelecek 10 yılda 1 milyar insana ulaşarak, dijital ticaret üzerinden 100 miyar dolar ciro yapmayı planlıyor.
Yeni Sanal Dünya Fikri Nasıl Ortaya Çıktı?
Yeni sanal dünya fikri olarak metaverse terimi ile şekilllendi. Neal Stephenson 1992 yılında bilim kurgu romanı Snow Crash’te ilk defa metaverse terimini kullanmıştı. Microsoft CEO’su Satya Nadella 2021 Mayıs ayında yapmış olduğu konferansta metaverse hakkında, dijital ikizler, simüle edilmiş ortam, karma gerçeklik tanımlamasını yapmıştı.
Yeni Sanal Dünya Neleri Amaçlıyor?
Metaverse hakkında yetkili ağızlardan yapılan açıklamada, Sanal gerçeklik gözlükleri ile sanal dünyaya giriş yapılacağı bildirilmektedir. Gelişmeler Oculus gibi cihazlar dışında beyin-makine arayüzleri üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Bazı beyin-makine arayüzleri ile beyine ve vücudun diğer organlarına bağlanan sensörler ile nöral sinyaller göndererek, düşünceleri gerçekmiş gibi algılamasını sağlamak, yeni sanal dünyanın amaçları arasında yer almaktadır.Bazı bilim çevreleri düşünceleri manipüle edebileceği düşüncesinden dolayı çekinceleri bulunmaktadır. Olumlu görüş bildiren bilim çevreleri, metaverse’nin beyinde oluşan deprasyon ve diğer zihinsel bozuklukların tedavisinde kullanılabileceği, zeka ve hafıza gelişimine bilinçsel katkılar sağlayacağı yönünde düşüncelerini bildirmektedirler.
Yeni Sanal Dünya Kurgusal Evren Mi?
Yeni sanal dünyada sanal gerçeklik teknolojisinin son halini görmek mümkün. Metaverse’de;
• İnsanların gerçek dünyada olduğu gibi alışveriş yapabileceği, hizmet alabileceği yapılar bulunmaktadır.
• İnsanlar metaverse’de kişisel gereksinimlerine göre, çevresindeki görüntüyü kişiselleştirebilecek.
• Kişiler sanal dünya içerisinde oyun oynayabilecek, kişisel zevklerine yön verebilecek.
• Metaverse’de gerçek fiziksel kişilerini dijitalleştirerek etkileşimde bulunabilecek. Bunu yaparken gerçek insan görüntülerinden faydalanabilme özgürlüğüne sahip olacak.Bu sayede gerçek yaşama alternatif, dijital yaşam alanı oluşturulabilecek. Metaverse’de insanlar dijital dünyanın içerisinde kendilerini konumlandırarak, yaşam standartlarına yeni kapılar aralayabilecek.
Yeni Sanal Dünya Markalaşma Yolunda Mı?
Yeni sanal dünya metaverse, dijital dünyada ticaret gelirlerini artırmayı hedefleyen birçok markanın iştahını kabarttı. Yeni Zelandalı Soul Machines şimdiden hizmet etmek için sanal bir insan geliştirmiş durumda. Çinli e-ticaret devi Alibaba kendi metaverse’sini kurgulamak için ticari markalarını tecil ettirmek için başvurusunu yapmış durumda. Ali Metaverse, Taobao Metevarse, DinDing Metaverse ticari markalarını tescil ettiren firmalar arasında yer almaktadır. Kings Metaverse, Timi Metaverse ticari tescil kayıtlarını yaptırmış durumdalar.
Yeni Sanal Dünya Teknolojik Alt Yapısı Nasıl Oluşturulacak?
Yeni sanal dünya olarak tanımlanan metaverse Silikon Vadisi’nde de popüler durumda. Teknolojik Araştırma ve Danışmanlık şirketi Gartner Analisti Tuong Nguyen’in yaptığı açıklamada, metaverse’nin iletişim için değişik protokoller kullanacağını, ancak kullanılacak protokollerin henüz belirlenmediğini, birbirlerinden bağımsız olan protokollerin, birbirleri ile bağlantı kurabileceğini belirtti. Metaverse’in, kalıcı, merkezi olmayan, işbirlikçi, birlikte çalışabilecek içerik sağlanacak.
Türkiye’de Yeni Sanal Dünya Çalışmaları Ne Durumda?
Yeni sanal dünya çalışmalarında kariyer planlayan girişimci Türk markaları arasında Lazzoni Mobilya, ticaret hayatını dijital dünyaya taşıyan firmalar arasında yerini aldı. Firma 2015 yılında 3D ve artırılmış gerçeklik teknoloji platformuna hayata geçirdi. Yeni sanal dünya henüz yeni şekillenirken, çalışmalar çokta kolay olmadı. Caner Soyer’in çalışmaları ile Kabaq adlı girişim başlatıldı. Daha sonra Oreal ismi ile çalışmalara devam edildi. Girişimci ruhu ile tanınan Alper Güler’de projeye dahil edildi. 2021 yılında Alper Güler ortağı Caner Soyer ile İzmir’de çalışmalarını yürütme kararı aldılar. Glimpse Group Türk şirketini kurdular. 16 kişiden oluşan ekip ile 3D, AR, metaverse alanında çalışmalarını sürdürmektedirler.
Yeni Sanal Dünya Neden Şimdi Gündemde?
Yeni sanal dünyanın fikirleri birçok bilim kurgu romanlarında yer aldı. 2015 yılında Ernest Cline’ın yazdığı Ready Player One isimli kitabında, tamda yeni sanal dünyadan bahsedilmektedir. Okuyucu tarafından beğenilen kitap, Steven Spielberg tarafından sinemaya aktarılması, metaverse’nin görsel tanıtımı niteliğindedir. Türkçe Başlat başlığı ile karşılık bulan film, insanların sanal yaşamda neler yapabileceğinin katıdır. Ticari gelişmelerini sanal dünyaya taşıyan birçok firma, ticaret hacmini metaverse’de daha da geliştirme imkanı bulacaktır. Dijital platforma yaşamını devam ettirmek isteyen firmalar, metaverse ile kendilerine yer edinmeye çalışmaktalar.
İnsanlar Yeni Sanal Dünyanın Parçası Mı Olacak?
Her ne kadar yeni sanal dünya oluşturma fikirleri ortaya atılsa da, aslında insanlar uzun yıllardır sanal dünyanın parçası haline gelmiş durumda. İnternette yaşanan gelişmeler, sosyal platformlarda gelişmeleri de tetikledi. Artık birçok insan sosyal platformda yer almakta. Sosyal platforma insanlar kendi profilini oluşturdu. Sanal sohbet odaları, sanal alışveriş, sanal oyunlar hayatın bir parçası haline geldi. İnsanların sanal ortamda, sosyalleşmenin yöntemlerini buldu. Metaverse ile insanların yeni sanal dünyanın birer parçası olması öngörülmekte.
Yeni Sanal Dünya Oyun Dünyasını Nasıl Etkileyecek?
Sanal dünyada milyonlarla kullanıcıya sahip dijital oyunlar, oyun oynamanın yanında mobil sohbet imkanları da sunmaktadır. Kullanıcılar oyun içerisinde diğer oyuncular ile etkileşime girerek dijital yaşam alanları oluşturmakta. Yeni sanal dünya metaverse, oyuncuların hareket kabiliyetlerini daha da artıracak. Oyuncular sanal dünya içerisinde, okul, eğlence, oyun platformlarına, sanki gerçek dünyada yaşıyormuş gibi katılarak, kendilerine sosyal alanlar oluşturacak. Hatta gelişmelere bağlı olarak, kendi oyunlarını kurgulayabilecek. Oluşturmuş oldukları arkadaş grupları ile çeşitli etkinlikler düzenleyecek. Birçok şeyin bir arada olduğu sanal bir dünya metaverse ile gerçekleşecek.
Yeni Sanal Dünya Sohbet Odalarını Nasıl Etkileyecek?
Mevcut sohbet odalarında insanlar, arkadaş grupları oluşturmakta, canlı sohbet imkanları bulmakta, uzun süreli arkadaşlıkların temellerini atabilmekte. Türkiye’nin en popüler sohbet siteleri arasında gülüm sohbet yer almaktadır. Yeni sanal dünya olarak tanımlanan metaverse, sohbet odalarına da yeni anlayış kazandıracak. Sohbette tanıştığı arkadaşını, sanal dünyada düzenlenen müzik festivaline götürmek, birlikte oyun oynamak, hatta oluşturmuş olduğu sanal dünya içerisinde yer alan, evinde düzenlemiş olduğu partiye götürmek, şehir turu atmak gibi fikirler dijital dünyada yerini alacak.
Yeni Sanal Dünya Ne Zaman Hayata Geçecek?
Yeni sanal dünya metaverse, sanal dünyanın kapılarını aralamak isteyen birçok çevre tarafından merakla bekleniyor. Ticari kaygılarını gidermek isteyen birçok firma, kendi kurumsal metaverse markalarını tescil ettirmiş durumda. Milyarlarca dolar yatırım yapılan metaverse’nin yakın gelecekte hayata geçirilmesi bekleniyor.
Yeni Sanal Dünya Neleri Etkileyecek?
Yeni sanal dünya metaverse, halen dijital platformda yer alan ticari firmaların, dijital platformda kendini geliştirmek isteyen kişisel kullanıcıları, kültür, bilim, sanat alanında bir çok gelişmeyi etkileyecek. Yeni sanal dünya ile mevcut yaşamın iç içe geçmiş halinin yansımaları görülebilecek. Dijital doyumun kapılarını aralayacak metaverse, fiziki kuramlara bağlı yaşam tarzına yeni anlayış katacak. Mağazaya gitmeden alış veriş reyonları içerisinde dolaşmak, istediği ürünü almak, hatta almış olduğu elbiseyi dijital olarak giyerek satın almak, dış ortamlardan etkilenmeden arkadaş grupları ile konserlere gitmek, oyun platformunu kendine göre ayarlamak gibi birçok yenilik getirecek. Gelişmelere bağlı olarak insanların duygusal düşüncelerinde de yeni kapılar aralanacak.
Yeni Sanal Dünyanın Olumsuz Etkileri Neler?
Metaverse dijital yaşamın kapılarını aralayacak. Birçok yenilikler ile insanların hayatında ciddi değişikliklere sebep olacak gibi görülüyor. Bunun yanında gerçek yaşamda var olan yoksunluğunu, yeni sanal dünyada gerçekleştirmek isteyen insanların gerçek yaşamdan kopuş yaşaması muhtemel sakıncaları arasında sayılmaktadır. Gerçek yaşamını durağan geçiren insanların, yeni sanal dünyada farklı şekilde karakterize olabilecek. Dijital bağımlılığın insanların yaşamında olumsuz etkileri tartışılmakta. Metaverse ile bu bağımlılığın daha da artması beklenen olumsuzluklar arasında yer almakta.
Yeni Sanal Dünyanın Ticaret Hayatına Ne Gibi Etkileri Olacak?
Daha fazla kitleye ulaşmak, daha fazla ürün satışı gerçekleştirmek birçok markanın hedefleri arasında yer almakta. Dijital platform ürün çeşitliliği ve ürün fiyatları açısından ulaşılabilir olması, tüketici açısından önem arz etmektedir. Metaverse ile ticari alışkınlıklar tamamen değişecek gibi görülüyor. Metaverse içerisinde kendine yer edinen markalar, henüz emekleme döneminde olan firmalara yaşam olanağı tanımayacak.