Uyku felci, uyandıktan hemen sonra veya seyrek olarak, uykuya dalmadan hemen önce, bedenin geçici olarak hareket edememesi ile karakterize edilen bir durumdur. Fizyolojik olarak, REM atonia olarak da bilinen REM uykusu sırasında oluşan normal felç ile yakından ilgilidir.
REM uykusu sırasında, beynin motor korteksindeki sinir hücreleri aktif değildir. Bu, rüyalarda hareket etmemizi engeller. Uyanırken veya uykuya dalarken, motor korteks genellikle yavaş yavaş aktif hale gelir. Ancak bazen, motor korteks henüz tamamen aktif hale gelmeden önce uyanırız. Bu, vücudumuzun hareketsiz kalmasına neden olur.
Genellikle birkaç saniye veya dakika sürer. Çoğu insan, uyku felci sırasında paniğe kapılır. Bu, kalp atış hızının artmasına ve terlemeye neden olabilir.
Yetişkinlerin yaklaşık %50'sinde en az bir kez görülür. Daha sık olarak, 15-25 yaşları arasında görülür.
Uyku felci, aşağıdakiler gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir:
- Yetersiz uyku
- Uyku düzenindeki değişiklikler
- Stres
- Kafein ve alkol tüketimi
- Bazı ilaçlar
- Uyku apnesi
- Narkolepsi
Uyku felcini önlemek için, aşağıdakiler gibi önlemler alınabilir:
- Yeterince uyuyun (yetişkinler için günde 7-8 saat)
- Düzenli bir uyku düzeni oluşturun
- Stresi azaltın
- Kafein ve alkol tüketiminizi sınırlayın
- Uyku apnesi veya narkolepsi gibi uyku bozuklukları varsa tedavi olun
Genellikle zararsızdır. Ancak, paniğe neden olabilir ve korkunç rüyalara yol açabilir. Uyku felci yaşıyorsanız, aşağıdakileri yapabilirsiniz:
- Sakin kalın ve nefesinizi kontrol edin.
- Hareket etmeye çalışmak için zorlamayın.
- Gözlerinizi açmaya çalışın.
- Birkaç dakika içinde felç genellikle geçer.
Uyku felci, sık veya şiddetliyse, bir doktora görünmeniz önerilir.
