Metabolik sendrom, kalp hastalığı, felç ve diyabet gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir hastalıktır. Bu sendrom, aşağıdaki beş tıbbi durumdan en az üçünün kümelenmesi ile karakterize edilir:
- Abdominal obezite: Göbek üzerinden ölçülen bel çevresinin erkeklerde 102 cm, kadınlarda 88 cm'den fazla olması.
- Yüksek tansiyon: Kan basıncının 140/90 mmHg veya üzerinde olması.
- Yüksek kan şekeri: Açlık kan şekerinin 100 mg/dL veya üzerinde olması.
- Yüksek trigliseritler: Trigliserit düzeyinin 150 mg/dL veya üzerinde olması.
- Düşük HDL-kolesterol: HDL-kolesterol düzeyinin 40 mg/dL'nin altında olması.
Metabolik sendromun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, obezite, hareketsiz yaşam tarzı, genetik faktörler ve bazı ilaçlar gibi faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
Metabolik sendrom, aşağıdaki risk faktörleri ile ilişkilidir:
- Yaş: Yaş ilerledikçe metabolik sendrom gelişme riski artar.
- Cinsiyet: Erkeklerde metabolik sendrom gelişme riski kadınlara göre daha yüksektir.
- Etnik köken: Afrikalı Amerikalılar, Hispanikler ve Asyalılar gibi bazı etnik gruplarda metabolik sendrom gelişme riski daha yüksektir.
- Aile öyküsü: Ailesinde metabolik sendrom olan kişilerde bu sendrom gelişme riski daha yüksektir.
- Obezite: Obezite, metabolik sendromun en önemli risk faktörüdür.
- Hareketsiz yaşam tarzı: Hareketsiz yaşam tarzı, metabolik sendrom gelişme riskini artırır.
- Diyet: Sağlıksız beslenme, metabolik sendrom gelişme riskini artırır.
- Stres: Stres, metabolik sendrom gelişme riskini artırabilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, metabolik sendrom gelişme riskini artırabilir.
Metabolik sendromun tedavisi, genellikle yaşam tarzı değişikliklerine dayanır. Bu değişiklikler şunlardır:
-
Sağlıklı beslenme: Sağlıklı beslenme, kilo vermenize ve kan şekerinizi, kan basıncınızı ve kan yağlarınızı kontrol altında tutmanıza yardımcı olabilir. Sağlıklı beslenmenin temelleri şunlardır:
- Bol miktarda meyve, sebze ve tam tahıl tüketin.
- Yağsız veya az yağlı protein kaynakları tüketin.
- Doymuş ve trans yağlardan kaçının.
- Şekerli içeceklerden kaçının.
-
Düzenli egzersiz: Düzenli egzersiz, kilo vermenize, kan şekerinizi, kan basıncınızı ve kan yağlarınızı kontrol altında tutmanıza yardımcı olabilir. Yetişkinler, haftada en az 150 dakika orta düzeyde veya 75 dakika şiddetli aerobik aktivite yapmalı veya bu iki aktivitenin bir kombinasyonunu yapmalıdır.
-
Kilo verme: Kilo vermek, metabolik sendromun tedavisinde önemli bir adımdır. Vücut ağırlığınızı ideal kilonuzun %10-15'i oranında azaltmanız, metabolik sendromun riskini azaltabilir.
-
Sigara bırakma: Sigara içmek, metabolik sendromun riskini artırabilir. Sigara içiyorsanız, sigarayı bırakmak, metabolik sendromun riskini azaltmaya yardımcı olacaktır.
-
Stresi yönetme: Stres, metabolik sendromun riskini artırabilir. Stresi yönetmenize yardımcı olacak sağlıklı başa çıkma mekanizmaları geliştirmeniz önemlidir.
-
İlaçlar: Yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmadığında, doktorunuz metabolik sendromun tedavisinde ilaç reçete edebilir. Bu ilaçlar, kan şekerinizi, kan basıncınızı veya kan yağlarınızı kontrol etmeye yardımcı olabilir.
Metabolik sendromu olan kişiler, düzenli olarak doktor kontrollerine gitmeli ve kan testlerini yaptırmalıdır. Bu kontroller, metabolik sendromun seyrinin izlenmesine ve gerekli tedavilerin yapılmasına yardımcı olacaktır.
Metabolik sendromu önlemek için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Sağlıklı bir kiloda olun.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Sağlıklı beslenin.
- Sigarayı bırakın.
- Stresi yönetin.
