Fatih Sultan Mehmet Kimdir?
İstanbul un fethi ile bir devrin kapanıp başka bir devrin açılmasına olanak sağlayan Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı İmparatorluğu nda 7. padişahıdır.
Genç yaşta tahta çıkmasına rağmen eğitimi, zekası, cesareti ve öngörüleri ile büyük ve tarihi başarılar elde etmiş, 53 gün süren kuşatma sonrasında İstanbul’u ele geçirmeyi başarmıştır. Türk ve İslam tarihinin kahramanları arasında gösterilen Fatih Sultan Mehmet, 30 yıl süren hükümdarlığı ile Osmanlı’nın bir cihan devleti olmasına katkı sağlamıştır.
Fatih Sultan Mehmet’in Hayatı
Sultan II. Murad'ın oğlu olan Fatih Sultan Mehmet, 30 Mart 1432 tarihinde Edirne’de doğdu. Tarihçilere göre Fatih Sultan Mehmed’in annesi Hüma Hatun bir köle ve gayrimüslimdi. Fatih Sultan Mehmet 12 yaşına kadar devletin başkenti olan Edirne’de kaldı. 1434 yılında sütninesi ve ağabeyi Alaeddin Ali’yle beraber Rum sancakbeyi olan ağabeyi Ahmed’in yanına Amasya’ya gitti.
Fatih Sultan Mehmet ağabeyi Ahmed’in ölümüsonrasında sancakbeyi ünvanını alırken, diğer ağabeyi ise Manisa’da Saruhan sancakbeyliği görevini devraldı. Aradan 2 yıl geçtikten sonra II. Murad’ın emriyle kardeşler, sancaklar arasında değişiklik yapmak zorunda kaldı. Zeki ve hareketli bir çocuk olan Mehmet, hocalarına zorluk çıkarmış, bu nedenle kendisini Molla Gürani özel olarak yetiştirmiştir.
Klasik medrese eğitimi ile birlikte Saruhan sarayında Anconalı Ciriaco’nun önderlik ettiği başka İtalyanlar vasıtasıyla batı kültürünü geliştirdi. Fatih Sultan Mehmet, Arapça ve Farsça’nın yanında Yunanca, Latince ve İtalyanca da öğrenerek birikimlerini arttırdı. Ağabeylerinin ölümü sonrası tahtın varisi olan Mehmet, babasının tahtan çekilmesi sonrasında, 1444 yılında, 12 yaşında padişah oldu.
Yaşanan karışıklıklar sonucu II. Murad yeniden tahta geçti. Bu dönemde Mehmet, babasına “Padişah iseniz geliniz.Ordularınıza kumanda ediniz. Yok,padişah bizsek, emrimize itaat edip, ordularımızın başına geçiniz!” cümleleri ile bir mektup yolladı. 1446 yılında dek padişahlık yapan Mehmet, aynı yıl içerinde tahtı babasına devrederek yeniden Manisa sancakbeyliği görevini üstlenmiştir.
II. Murad’ın 1451’deki ölümü sonrasında bir kez daha tahta geçen Mehmet, bu kez padişahlık görevini 30 yıl boyunca devam ettirdi. Çandarlı Halil Paşa’yı sadrazam olarak atayan Mehmet, küçük yaşından dolayı diğer devletler tarafından ciddiye alınmadı ve saygı görmedi. Tahta geçmesinin hemen ardından ise Karamanlılar ayaklanarak, Seydişehir ile Akşehir’i ele geçirdiler.
Ayaklanma sonrası Mehmet, Anadolu’ya giderek kısa sürede isyanı giderdi. Sonrasında İstanbul’u fethetmek için çalışmalar yapmaya başladı. Mehmet, Yıldırım Bayezid’in kurmak istediği merkeziyetçi imparatorluğu oluşturmak, Balkanlar ile Fırat’ın batısındaki toprakları fethetmek istiyordu, ancak bunu gerçekleştirmek için ilk olarak Bizans İmparatorluğu’nun elinde bulunan İstanbul’u fethetmesi gerektiğine inanıyordu.
19 yaşındayken İstanbul fethine hazırlık yapan Mehmet, ilk olarak Anadolu Hisarı’nın karşısına Rumeli Hisarı’nın (Boğazkesen) inşa edilmesi için emir verdi. Haberi alan Roma imparatoru XI. Konstantin Paleologos, hisarın yapımı için izin alınması gerektiğini belirten elçiler gönderse, elçiler kabul edilmedi.
1452’te yapımı biten Rumeli Hisarı ile beraber boğazın kontrolünü Osmanlı Devleti aldı. Çalışmalarına devam eden Mehmet, top dökme konusunda uzman olan Erdelli Urban’dan Bizans’ın surlarını yıkabilecek toplar üremesini istemesi üzerine Roma imparatoru da müttefiklerinden yardım istedi. Yardım talebine sadece Cenova yanıt verdi ve İstanbul’a 700 asker bulunan bir donanma takviyesi yapıldı.
Kara kuşatmasının yeterli gelmeyeceğini düşünen Mehmet, donanma da hazırladı.İlk saldırı, 6 Nisan sabahı başladı ve toplamda 53 gün boyunca devam etti. Saldırı sürerken gemilerin Haliç’e indirmesi gerektiğini düşünen Sultan Mehmet, Dolmabahçe’den Kasımpaşa’ya dek süren yağlı kalaslar kullanarak 70'e yakın gemiyi Haliç’e ulaştırdı. Haliç’in kontrolünü de elinde bulunduran Mehmet, Bizans İmparatoru’na teslim olması için çağrıda bulunsa da Bizans bunu reddetti.
Teslim çağrısının reddedilmesi üzerine II. Mehmet, 29 Mayıs 1453’ta hem karadan hem de denizden saldırıya başladı ve Osmanlı askerleri Kerkoporta isimli kapıdan girmeyi başardı. Osmanlı sancağını diken Fatih Sultan Mehmet, Orta Çağ’ı bitirip Yeni Çağ’ı başlattı ve İstanbul’u tahtı ilan etti.
Fatih Sultan Mehmet’in Ölümü
1481 yılında Anadolu’ya yeni bir sefere çıkan Fatih, bu süreçte hastalandı ve 3 Mayıs 1481’de Gebze yakınlarındaki Hünkar Çayırı’ndaki ordugahında hayata gözlerini yumdu. Fatih Sultan Mehmet’in ölüm nedeni ile ilgili farklı söylentiler olsa da en yaygın nedeni gut hastalığına yakalanması ya da zehirlenmesi olarak görüldü. Fatih Sultan Mehmet'in ölümünün ardından tahta Şehzade Bayezid geçti. Fatih Sultan Mehmet ise Fatih Camii’ndeki türbesine defnedildi.