Deliryum, bilinç bulanıklığı, dikkat dağınıklığı, çevresel olaylara karşı ilgisizlik, kısa süreli hafıza kaybı ve yakın geçmişi unutma, halüsinasyonlar ve sanrılar gibi belirtilerle karakterize edilen, hızlı başlangıçlı ve geçici bir zihinsel durum bozukluğudur.
Deliryum, genellikle bir tıbbi durumun veya ilaçların etkisiyle ortaya çıkar. Deliryumun en yaygın nedenleri şunlardır:
- Hastane yatışları: Yoğun bakım ünitelerinde yatan hastalarda deliryum görülme riski daha yüksektir.
- Cerrahi operasyonlar: Cerrahi operasyonlardan sonra deliryum görülme riski artabilir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle antibiyotikler, antihistaminikler ve opioidler, deliryuma neden olabilir.
- Tıbbi durumlar: Deliryum, aşağıdaki gibi çeşitli tıbbi durumların bir belirtisi olabilir:
- Enfeksiyonlar
- Kalp hastalığı
- Beyin hasarı
- Böbrek yetmezliği
- Karaciğer yetmezliği
- Demans
Deliryum, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Kişi, iş, okul veya ilişkilerde güçlük çekebilir. Ayrıca, intihar riski de artabilir.
Deliryum, genellikle bir doktor veya psikiyatrist tarafından teşhis edilir. Teşhis, kişinin belirtilerini ve tıbbi geçmişini değerlendirmeye dayanır.
Deliryum tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Deliryumun tedavisinde kullanılan bazı yöntemler şunlardır:
- Altta yatan tıbbi durumun tedavisi: Deliryumun nedeni bir tıbbi durumsa, bu durumun tedavisine odaklanılır.
- İlaç tedavisi: Bazı ilaçlar, deliryum semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Çevresel düzenlemeler: Deliryumun semptomlarını hafifletmeye yardımcı olmak için çevresel düzenlemeler yapılabilir. Örneğin, hastanın odasının aydınlatması ve gürültü seviyesi ayarlanabilir.
Deliryum, tedavi edilebilir bir durumdur. Erken teşhis ve tedavi, semptomları yönetmeye ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Deliryumun belirtileri, kişiden kişiye değişebilir. Ancak, deliryumun en yaygın belirtileri şunlardır:
- Bilinç bulanıklığı: Kişinin çevresini anlamakta güçlük çekmesi
- Dikkat dağınıklığı: Kişinin dikkatini bir şeye odaklamakta güçlük çekmesi
- Çevresel olaylara karşı ilgisizlik: Kişinin çevredeki olaylara karşı ilgisiz olması
- Kısa süreli hafıza kaybı: Kişinin yakın zamanda olan olayları hatırlamakta güçlük çekmesi
- Yakın geçmişi unutma: Kişinin yakın geçmişte olan olayları hatırlamaması
- Halüsinasyonlar: Gerçekte olmayan şeyleri görme, duyma, hissetme veya koklama
- Sanrılar: Gerçekte olmayan şeylerin olduğuna inanma
Deliryumunuz olduğunu düşünüyorsanız, bir doktora veya psikiyatriste görünmeniz önemlidir.
